Pierwsze niepokojące sygnały
1. Czy moje dziecko ma prawidłową masę ciała?
Najprostszym sposobem, aby nadzorować prawidłowy rozwój swojego malucha, jest systematyczna kontrola wskaźników jego rozwoju. Pod uwagę powinniśmy wziąć wzrost, masę ciała oraz BMI (wskaźnik masy ciała) w odniesieniu do płci i wieku pociechy. Wszystkie te wskaźniki, odpowiednio ze sobą skorelowane, znajdziemy w tzw. siatkach centylowych.
Centyle są wartościami statystycznymi, dzięki którym możesz sprawdzić, ile procent równolatków ma tę samą wagę czy wzrost. Prawidłowa krzywa rozwoju Twojego dziecka, czyli nałożone oraz poprzednie pomiary parametrów na wykresie, powinny mieścić się w tym samym kanale centylowym.
Kiedy zauważysz, że dochodzi do dużej dysproporcji w krzywych (np. wzrost dziecka znajduje się powyżej 75 centyla, a waga poniżej 10), powinna być to informacja, którą warto skonsultować z lekarzem pediatrą. Inne niepokojące sygnały, na które rodzic również powinien zwrócić uwagę, to nagły przeskok do innego centyla czy duży spadek lub wzrost wagi.
2. Jak rozpoznajemy nadwagę i otyłość?
Nadwaga i otyłość definiowane są jako zaburzenie, polegające na nadmiernym gromadzeniu się w organizmie tkanki tłuszczowej. Oznacza to, że istniejące komórki tłuszczowe ulegają powiększeniu bądź pojawiają się nowe. U najmłodszych zazwyczaj te dwa procesy występują jednocześnie.
O nadwadze u dzieci mówimy wtedy, gdy wskaźnik BMI znajduje się pomiędzy 90-97 centylem, a o otyłości – gdy wskaźnik BMI plasuje się powyżej 97 centyla.
3. Główne przyczyny nadwagi i otyłości u dzieci
Nadwaga i otyłość dotyka coraz częściej zarówno dzieci, jak i młodzież w różnym wieku. Ważne jest, aby rodzice i opiekunowie mogli świadomie im zapobiegać, eliminując przy tym ich przyczyny, do których należą m.in.:
- Brak lub niedostateczna ilość aktywności fizycznej
Dzieci obecnie spędzają więcej czasu przed komputerem czy telewizorem, włączając w to porę swoich posiłków. Siedząc przed telewizorem, koncentrujemy swoją uwagę na tym, co dzieje się na ekranie, przez co nie kontrolujemy ilości spożywanego pożywienia, czyli jemy po prostu więcej.
- Nieprawidłowe nawyki żywieniowe
Bardzo często dzieci spożywają tylko śniadanie i obfite obiadokolacje, a między posiłkami podjadają słodycze lub słone przekąski typu chipsy, popijając to wszystko słodkimi napojami gazowanymi.
- Reklama
Według raportu Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) i Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO), reklamy produktów spożywczych skierowane do dzieci mogą przyczyniać się u nich do rozwoju otyłości. Kontrolujmy to, ile czasu nasze dzieci spędzają dziennie przed ekranem telewizora oraz programy, które oglądają.
4. Jak powstają komórki tłuszczowe?
Kiedyś uważano, że komórki tłuszczowe – czyli adipocyty – powstają do 7. roku życia, ale najnowsze badania pokazują, że jest inaczej. Pierwsze z nich formują się w organizmie już w życiu płodowym, a kolejne powstają przez cały okres dzieciństwa, dojrzewania i dorosłości.
To, ile komórek tłuszczowych powstanie w organizmie, zależy od sposobu odżywiania oraz stanu zdrowia. Jednak w 90% przypadków przyczyną wzrostu ich ilości jest przekarmianie oraz nieprawidłowe nawyki żywieniowe. W sytuacji nabierania wagi, komórki tłuszczowe zwiększają swoją objętość, a po osiągnięciu wartości maksymalnej, w organizmie zaczynają tworzyć się nowe magazyny tkanek. W ten sposób powstaje nadwaga, a w konsekwencji otyłość.
5. Fast food sprzyja otyłości
Jedzenie typu fast food to zarówno posiłki kupowane w barach i restauracjach szybkiej obsługi, jak frytki, kebab, hamburgery czy hot-dogi, oraz wszelkie dania gotowe, jak zupki instant czy – co może być zaskakujące – dania kupowane w sklepie i przystosowane do odgrzewania w kuchence mikrofalowej.
Posiłki te są nie tylko wysokokaloryczne, ale także zawierają duże ilości tłuszczu, sodu oraz szybko przyswajalnego cukru. Ponadto są ubogie w witaminy i składniki mineralne oraz błonnik, a dodatkowo często przygotowuje się je dużo wcześniej przed podaniem, przez co zawierają substancje konserwujące i sztuczne barwniki. Wszystko to sprawia, że nie są odpowiednie dla młodego, rozwijającego się organizmu. Pamiętajmy, że podając dzieciom takie produkty, narażamy je na problemy z otyłością, koncentracją, szybkim zmęczeniem i obniżoną odpornością.
6. Czy można podawać napoje light?
Złudne jest też przekonanie, że napoje typu light, które nie zawierają cukru, są lepszym rozwiązaniem niż zwykłe napoje gazowane – słodziki w nich zawarte są nieodpowiednie dla dzieci i mogą być przyczyną alergii oraz problemów żołądkowo-jelitowych.
Zdrową alternatywą dla rozwijającego się organizmu naszej pociechy mogą być przygotowane samodzielnie soki. Są nie tylko pyszne, zawierają mnóstwo witamin i minerałów, ale także wzmocnią system immunologiczny dziecka i co najważniejsze – nie zawierają konserwantów.
7. Skutki nadwagi u dzieci
Do prawidłowego przebiegu rozwoju naszych dzieci konieczny jest odpowiednio zbilansowany sposób odżywiania. Im bardziej dieta jest urozmaicona, tym większą mamy pewność, że jest ona odpowiednio zrównoważona i naszym pociechom nie grożą niedobory pokarmowe, jak również wynikające z nich schorzenia i choroby, takie jak:
- problemy ze snem i koncentracją
- bóle kręgosłupa oraz stawów
- nadciśnienie tętnicze
- cukrzyca
- problemy z układem oddechowym
- zmniejszona wydolność fizyczna
- zaburzenia hormonalne
